THEMA 4 - Huizen, Oss, Papendrecht/Hendrik-Ido-Ambacht Bomen hebben een verkoelend effect In steden, vooral in de gebieden met veel ‘grijs’ oppervlak, warmt de omgeving snel op en koelt langzaam af: het hitte-eilandeffect. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat de aanwezigheid van groen dit effect vermindert en bijdraagt aan een prettig stadsklimaat. In drie pilotgemeenten, Huizen, Oss en Papendrecht/HendrikIdo-Ambacht is extra aandacht besteed aan dit thema. Bomen zorgen voor schaduw en hebben daarmee invloed op de temperatuur in de stad, vooral als deze schaduw op verharding valt. Ook de weerkaatsing van zonlicht door de bladeren en het proces van evapotranspiratie (het resultaat van verdamping en transpiratie) zorgen voor koeling: grote bomen kunnen tot wel 370 liter water per dag verdampen. Ook indirect draagt evapotranspiratie bij aan koeling, doordat het de vorming van wind en wolken stimuleert. Uit onderzoek blijkt dat 7% toename van de kroonbedekking in een woonwijk zorgt voor een temperatuurdaling van 1°C. i-Tree Eco rekent dit effect van bomen maar beperkt mee: het model berekent alleen het effect van schaduwwerking op gebouwen. Dit effect hangt onder meer af van de grootte van de boom en de positie ten opzichte van het gebouw. Om hier iets over te kunnen zeggen moeten deze gegevens dus voor alle bomen in kaart gebracht worden. Door de schaduwwerking van bomen gebruikt de airconditioning minder energie. Dit gegeven is de basis om de financiële waarde van schaduwwerking te berekenen. Daarbij wordt ook de vermindering van CO2 -uitstoot van elektriciteitscentrales (die deze energie dus niet hoeven op te wekken) meegerekend. Voor de Verenigde Staten is op deze manier berekend dat bomen gemiddeld zorgen voor een vermindering van het energieverbruik van 7,2%. Voor Nederland is het nog niet zo ver. Dat bomen bijdragen aan verkoeling staat vast. Als in de pilotgebieden kaartjes van het bomenbestand over hitte-eilandkaarten worden heengelegd wordt dit beeld bevestigd, maar in Nederland is nog weinig gericht onderzoek gedaan om het effect te kwantificeren. De Amerikaanse gegevens zijn niet zonder meer te vertalen: de Nederlandse bouwstijl is anders, we hebben minder airco’s en bomen staan hier over het algemeen verder weg van gebouwen. In Europese versies van i-Tree Eco is de functie daarom nog niet beschikbaar. 23
24 Online Touch Thema 4: Koeling Home